Neerbosch-Oost

Leefbaarheid en wijkontwikkeling

• Bewoners waarderen het woon- en leefklimaat in hun wijk gemiddeld met een rapportcijfer 7,0. Deze ruime voldoende is wat lager dan het gemiddelde in stadsdeel Nijmegen-Nieuw-West (7,3) en duidelijk lager dan gemiddeld in Nijmegen (7,6).
• Wijkmonitoring laat voor wat betreft de wijkontwikkeling een stabiel woon- en leefklimaat zien.
• Leefbaarometer.nl beoordeelt de leefbaarheid hier sinds 2014 voor de wijk als geheel als voldoende, mede door de toevoeging van het woonmilieu aan de oostkant van de Neerbosscheweg. Daarvoor was het oordeel voor Neerbosch Oost 'zwak'. Er zijn nog altijd grotere aandachtsgebieden met leefbaarheidsrisico's aangegeven (beeld 2018).
• Het grootste deel van de inwoners vindt de buurt waarin men woont het afgelopen jaar stabiel gebleven (52%). Zo’n 11% vindt de buurt vooruitgegaan, 24% zag vooral achteruitgang.
• Positieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn in de ogen van wijkbewoners vooral:

1. meer of betere winkels en voorzieningen;
2. groenvoorziening (diverse verbeteringen);
3. buurt is schoner en netter;
4. mensen of buren (nieuw, aansluiting).

• Wijkprofessionals zien een rustiger sociaal beeld, meer verbinding tussen de diverse leefgroepen, meer initiatief en contact. De afstand tussen jongeren, ouderen, gezinnen is volgens hen de afgelopen jaren kleiner geworden. Er vormt zich als het ware een nieuw sociaal hart met o.a. De Schalmei en het winkelcentrum. Voor wijkprofessionals is Neerbosch Oost een aandachtsgebied waar de leefbaarheid momenteel op orde is. Waar het algemene wijkimago positief aan het veranderen is, hoewel er zeker imagokwesties spelen (vooral buiten de wijk). Dit is voor hen een mogelijke voorbode van een betere positie op de woningmarkt.
• Er ontstaat meer differentiatie in het woningbestand door nieuwbouwprojecten als ‘Fanfarestraat’. Duurdere huur, koop en ook een goed aandeel sociale woningbouw. We zien veel publieke investeringen van woningcorporaties loskomen.
• Negatieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn volgens bewoners vooral:

1. meer rotzooi, zwerfvuil;
2. veiligheid, vandalisme, criminaliteit, agressie;
3. meer last van (hang)jongeren algemeen;
4. meer drugsoverlast, junks, dealers;
5. meer allochtonen;
6. slechter onderhoud groen;
7. verkeersveiligheid verslechterd, druk verkeer.

• Neerbosch Oost kent enkele deelgebieden waarvan wijkprofessionals aangeven dat het ‘stapelbuurten’ zijn. Bijvoorbeeld de omgeving OC Huismanstraat, Trompetstraat-Tubastraat, maisonnette-complexen (o.a. omgeving Aubadestraat, zijstraten westzijde OC Huismanstraat). In de kern gaat het er om dat hier relatief veel multiprobleemhuishoudens wonen. Armoede, criminaliteit en maatschappelijke onmacht zijn risicofactoren die tot woonoverlast, hoge doorstroming en/of gebiedsproblematiek kunnen leiden. Dit speelt zeker niet wijk-breed. Imago en incidenten zijn vaak bepalend. Verder wordt de wijk door wijkprofessionals beschreven als een gemengd en rustig gebied. Een mix van corporatie- en koopwoningen en een behoorlijk diverse en gemengde bevolking.
• Het voorzieningenaanbod kenmerkt zich door:
  • Voorzieningen voor dagelijkse verzorging liggen sterk gecentraliseerd in de wijk. Naast diverse supermarkten betreft het enkele winkels met dagelijks aanbod en drogisterij/uiterlijke verzorging.
  • Een wijkaccommodatie en een beperkt horeca-aanbod geven ontmoetingsmogelijkheden voor wijkbewoners.
  • Er is hier een gespreid aanbod aan huisartsen, tandartsen of fysiotherapie.
  • Een sporthal en enkele sportverenigingen zijn centraal in de wijk aanwezig. Daarnaast zijn er aan de wijkranden diverse voorzieningen, zoals een sportpark, -zaal en -hal. In de openbare ruimte zijn er diverse sport- en speelplekken, behoorlijk verspreid over de wijk. Ook is er een Cruyff Court.

• Wat meer wijkbewoners dan gemiddeld voelen zich soms of vaak onveilig: 19% versus 15% in geheel Nijmegen (2019). Deze mensen geven diverse redenen en oorzaken aan, maar vaak gaat het om een algemeen beeld van criminaliteit in de buurt. In de politiecijfers vallen woninginbraak (incl. inbraak in schuur, garage), auto-inbraak en bedreiging/mishandeling naar verhouding op. Wijkprofessionals vinden de situatie rond openbare orde en veiligheid verbeterd. Zij zien duidelijke incidenten (met bijvoorbeeld media-aandacht), maar ook een relatief gunstige basis (benaderbare bewoners, jongeren, breder verantwoordelijkheidsgevoel en onderlinge aanspreekbaarheid). Jeugd- en jongerenoverlast is volgens hen de laatste jaren afgevlakt, lagere impact, minder signalen.
• Het aantal inwoners is hier de afgelopen jaren licht afgenomen (tot -3%). Demografische prognoses gaan uit van een terugloop van het aantal 40-ers en 50-ers. In deze al behoorlijk vergrijsde wijk wordt een lichte toename van ouderen verwacht.

Sterktes en aantrekkingskracht

• Neerbosch-Oost is een overzichtelijke herhaling van woonbuurten, met zowel hoogbouw als laagbouw. Hier staan veel huurwoningen, om de wijk heen een groene strook met daarin waterpartijen. Winkels, wijkgebouw en sporthal liggen centraal in de wijk. Ook is er enige historische bebouwing aanwezig van het oude dorp Neerbosch. Een ander historisch element is het 'bosje van de Baron', dat ooit onderdeel was van het slot van de baron van Rijckevorsel. Tussen de Neerbosscheweg en de Dr. de Blecourtstraat - Dennenstraat liggen woonbebouwing en een voorzieningenstrook (met o.a. de multifunctionele The Sportcube) die ook deel uitmaken van Neerbosch-Oost.
• Neerbosch Oost kent volgens wijkprofessionals qua koopwoningen aantrekkelijke prijzen voor ruime tuinen, veel groen, dicht bij uitvalswegen, gemakkelijk parkeren. Daardoor blijft instroom van meer kansrijke bewoners in koopwoningen aanwezig. De eerste generaties van bewoners dunt uit. Grote woningen komen nu op de markt. Volgens wijkprofessionals aantrekkelijk voor doorstromende 30’ers. In deze ruim opgezette wijk is een groot deel van de bewoners tevreden over de parkeergelegenheid in de buurt.
• Er heerst vaak trots op de wijk bij (vooral oudere) bewoners. Met wijkprofessionals gaat het vaak over ‘onze wijk’, bewoners staan echt voor Neerbosch Oost. Zij zien ook relatief veel bewonersinitiatief, bijvoorbeeld actieve moeders of een rockconcert in de wijk. Er is nieuwe energie zichtbaar en voelbaar in de wijk, bij nieuwe groepen: migranten (wereldvrouwen), 30’ers, tweeverdieners, blanke wijkbewoners.
• De goed presterende basisschool De Octaaf, ondanks veel leerlingen met taalachterstanden, heeft echt betekenis voor de wijk.
• The SportCube is volgens wijkprofessionals een belangrijk nieuw multifunctioneel gebouw. Het heeft aantrekkingskracht, faciliteert kennismaking met sport door (specifieke groepen) jongeren. Naast topsport gaat het ook om maatschappelijke projecten die betekenis voor Neerbosch oost kunnen hebben, zoals benutting door breedtesport, inzet vrijwilligers, andere doelgroepen zoals allochtone vrouwen.
• Maisonnettewoningen in deze wijk zijn flink gehorig, waarbij bewoners een hoge onderlinge acceptatie tonen. Bewoners zetten samen met de woningcorporatie stappen om de leefbaarheid te versterken.

Aandachtspunten

• Buurtproblemen die volgens bewoners met voorrang moeten worden opgepakt:

1. rotzooi, zwerfvuil;
2. veiligheid, vandalisme, criminaliteit, agressie;
3. drugsoverlast, junks, dealers;
4. verlichting;
5. verkeersveiligheid, druk verkeer;
6. meer politie-inzet;
7. onderhoud groen.

• De waarde van woningen is hier naar verhouding aan de lage kant, de woningmarktpositie is beneden gemiddeld. De woningen liggen hier wat minder goed in de markt; zowel appartementen als laagbouwwoningen zijn relatief goedkoop. De prijs ligt gemiddeld €12.000 lager dan soortgelijke woningen in andere delen van Nijmegen. Dit komt bijvoorbeeld door het imago van de wijk of afstand tot het centrum. Deze prijsvergelijking is modelmatig bepaald. Volgens wijkprofessionals is het (minder gunstige) imago elders in Nijmegen niet conform de werkelijkheid, hardnekkig en moeilijk te beïnvloeden. De beeldvorming is verkeerd, diverse media-uitingen helpen hier niet bij.
• Wijkprofessionals vragen aandacht voor verpaupering in en om goedkope koopwoningen, onder andere in de muziekstraten zoals de Balladestraat en omgeving. Particuliere woningeigenaren hebben hier soms weinig oog voor onderhoud en uitstraling van hun pand, tuin en woonomgeving. Deze risico’s spelen ook rond enkele verkamerde panden, met de eigenaar op afstand.
• Er komen enkele aandachtspunten in de sfeer van openbare ruimte, verkeer en overlast naar voren:
  • Een duidelijke meerderheid van de inwoners vindt de buurt voldoende schoon (63%), maar een groep van 37% ziet problemen op dit vlak (in Nijmegen is dat 25% in 2019).
  • Te hard rijdend verkeer en geluidoverlast van verkeer zijn volgens bewoners aan de orde.
  • Bewoners merken veel bekladding van muren en gebouwen op.
  • Veel bewoners hebben hier overlast van hondenpoep (37% versus 25% in Nijmegen in 2019).
• Ook kent winkelcentrum Notenhout inmiddels enige kwetsbaarheden, zo geven wijkprofessionals aan. Er treedt enige leegstand op (op 2 tot 3 plekken) en bepaalde koopkrachtige doelgroepen (30’ers) kiezen voor winkels elders. Een kans is de geplande facelift in 2020/2021, waarbij de branchering waarschijnlijk in stand zal blijven.
• Een deel van de bevolking is economisch kwetsbaar door een laag inkomen en/of uitkeringsafhankelijkheid:
  • 21% van de huishoudens heeft een inkomen tot 110% sociaal minimum (Nijmegen: 16,4% in 2017), dit aandeel huishoudens is duidelijk toegenomen.
  • Ruim 11% van de 14-65-jarigen ontvangt een Participatiewet-uitkering (Nijmegen 6,7% in 2019).
  • De wijk kent relatief veel inwoners uit de laagste welstandsklasse.
• De wijk Neerbosch Oost heeft te maken met instroom van kwetsbare huishoudens, een kleine 8% van de zich vestigende personen is sterk van maatschappelijke ondersteuning afhankelijk (beeld 2017).
• In relatie tot het sociaal klimaat blijft (volgens bewoners) het samenleven van etnische groepen achter. Er wonen hier veel Nijmegenaren van niet-westerse afkomst. Een behoorlijk deel van de inwoners (43%) vindt het samenleven van diverse etnische groepen goed gaan, 16% geeft aan dat hier niet goed gaat (in Nijmegen is dat 10% in 2019).
• Kansrijke, sterke bewoners en meer kwetsbaren leven weliswaar in dezelfde wijk maar toch gescheiden van elkaar (‘bijenkorven, eilandjes’). Dan is het moeilijk (ook voor wijkprofessionals) om mensen bij anderen bij te laten springen.
• Een deel van de bewoners is niet extern georiënteerd, individualistisch, gesloten naar anderen (zo bemerken wijkprofessionals). Mensen zijn ook vaak ‘aan het overleven’ en daarmee minder op de omgeving (buren, straat, buurt, wijk) gericht.
• Vaak houden bewoners van nature afstand tot instanties, waardoor allerlei persoonlijke of maatschappelijke problemen zich kunnen opstapelen. Aangeboden kansen worden zo niet benut. Volgens wijkprofessionals glijden jongeren hier gemakkelijk(er) af richting criminele activiteiten.