Benedenstad

Leefbaarheid en wijkontwikkeling

• Bewoners waarderen het woon- en leefklimaat in hun wijk gemiddeld met een rapportcijfer 7,6. Deze waardering tussen ruim voldoende en goed is vergelijkbaar met het gemiddelde in het stadsdeel Nijmegen-Centrum (7,7) en in Nijmegen (7,6). Het rapportcijfer voor de buurt is in de lange termijn stabiel, en is de laatste jaren licht gedaald.
• Wijkmonitoring laat qua wijkontwikkeling een stabiel woon- en leefklimaat zien.
• Leefbaarometer.nl beoordeelt de leefbaarheid hier al geruime tijd als ruim voldoende. Er zijn geen aandachtsgebieden met leefbaarheidsrisico's aangegeven (beeld 2018).
• Het grootste deel van de inwoners vindt de buurt waarin men woont het afgelopen jaar stabiel gebleven (44%). Zo’n 19% vindt de buurt vooruitgegaan, 23% zag vooral achteruitgang.
• Positieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn in de ogen van wijkbewoners vooral:

1. herinrichting Waalkade, Benedenstad;
2. buurt schoner, netter.

• Negatieve ontwikkelingen in de woonomgeving zijn volgens bewoners vooral:

1. lawaai uit diverse bronnen;
2. meer rotzooi, zwerfvuil;
3. verkeersveiligheid verslechterd, druk verkeer;
4. horeca;
5. de parkeersituatie.

• Het voorzieningenniveau kenmerkt zich door een uitgebreid aanbod voor dagelijkse boodschappen in de naastgelegen wijk Stadscentrum. Ontmoetingsmogelijkheden zijn er in wijkaccommodaties en diverse horecavestigingen. Ook is er (gecentraliseerd) aanbod aan huisartsen en tandartsen in de wijk. Voor sporten en bewegen is een sporthal in de wijk aanwezig, in de openbare ruimte zijn er diverse sport- en speelplekken, behoorlijk verspreid over de wijk. Inwoners zijn dan ook overwegend tevreden over voorzieningen. Wel is bijna 13% ontevreden over sportmogelijkheden in de wijk (Nijmegen 7% ontevreden in 2019).
• De Benedenstad scoort op een aantal veiligheidsaspecten minder gunstig. Deze wijk maakt deel uit van de Nijmeegse binnenstad, wat bepaalde risico's met zich meebrengt. Gevallen van auto-inbraak, fietsendiefstal (incl. brom-/snorfietsen), bedreiging en mishandeling, jeugdoverlast of vernieling worden hier veel geregistreerd. Zo'n 13% van de wijkbewoners voelt zich vaak of soms onveilig in de eigen woonomgeving. Dat is vergelijkbaar met Nijmegen als geheel (15%). Deze mensen geven diverse redenen en oorzaken aan, veel genoemd zijn:
  • Mensen in de buurt die ik vanwege hun gedrag niet vertrouw.
  • Dronken mensen in de buurt.
  • Groepen jongeren op straat in de buurt.
• De wijk kent een wat oudere bevolking, met relatief veel 50-ers en 65+ers. De bevolkingsomvang is de afgelopen jaren licht afgenomen (tot -3% afname). Demografische prognoses gaan uit van een doorgaande vergrijzing en een toename van 70+ers richting 2030.
• Verkamering speelt een rol. Het aandeel verkamerde panden is niet heel opvallend, in 2019 heeft bijna 2% van de adressen hiervoor een vergunning. Mogelijk zijn er ook kamers zonder vergunning. De woningvoorraad bestaat vooral uit etagewoningen (75% in 2019).

Sterktes en aantrekkingskracht

• Benedenstad kent veel locatiekwaliteiten: de wijk ligt gunstig ten opzichte van centrumfuncties en beschikt over een heel eigen ruimtelijke en architectonische kwaliteit en een compacte vooroorlogse stedenbouwkundige structuur. De ligging aan de rivier en het nabije uiterwaardengebied dragen bij aan de woonkwaliteit. Het is een hooggewaardeerde woonwijk.
• Het is hier voor specifieke doelgroepen mogelijk om in het hart van de stad te wonen tegen een verhoudingsgewijs lage huurprijs (sociale huur). De wijk is aantrekkelijk voor starters om de eerste stap(pen) te zetten in hun wooncarrière, maar ook voor mensen die een stedelijk woonmilieu prefereren.
• De woningen liggen hier goed in de markt. Gemiddeld genomen ligt de prijs hier €18.000 hoger, vergeleken met soortgelijke woningen in andere delen van Nijmegen. Dit komt bijvoorbeeld door het imago van de wijk of de ligging in het centrum. De prijsvergelijking is modelmatig.
• Een groot deel van de inwoners is gehecht aan de buurt: 78% (68% in Nijmegen, 2019). Volgens wijkprofessionals is de betrokkenheid van de bewoners bij hun wijk groot. Bewoners zijn hier waarschijnlijk behoorlijk verdraagzaam en houden rekening met elkaar. Overlast van omwonenden komt hier minder voor, ruim 65% heeft (bijna) nooit overlast van omwonenden (Nijmegen: 55% in 2019). De tevredenheid over plekken om elkaar te ontmoeten is hier hoog, bewoners zijn wat minder tevreden over het aanbod aan sportvoorzieningen.
• De publieke investeringen in de directe omgeving (Waalkade, openbare ruimte en winkelrouting Stadscentrum) en in de openbare ruimte (vergroening, weren vreemdparkeerders) dragen bij aan de kwaliteit van het woonmilieu. Wijkprofessionals krijgen van bewoners positieve signalen over de vernieuwde Waalkade.
• Als onderdeel van het stadscentrum is de wijk vatbaar voor gentrificering: instroom van kansrijke bewoners. Wijkprofessionals: ‘het blijft een mooi stukje Nijmegen waar mensen graag wonen en waar mensen ook graag willen komen wonen.’

Aandachtspunten

• Buurtproblemen die volgens bewoners met voorrang moeten worden opgepakt:

1. lawaai;
2. rotzooi, zwerfvuil;
3. verkeersveiligheid, druk verkeer;
4. overlast van (hang)jongeren;
5. drugsoverlast, junks, dealers;
6. parkeren;
7. overlast horeca;
8. verslechtering winkels, voorzieningen.

• Geluidsoverlast door verkeer is een aandachtspunt. Zo’n 16% van de inwoners ondervindt vaak overlast van groepen jongeren (Nijmegen: 10% in 2019).
• Een deel van de bevolking is economisch kwetsbaar door een laag inkomen en/of uitkeringsafhankelijkheid:
  • 25% van de huishoudens heeft een inkomen tot 110% sociaal minimum (Nijmegen: 16,4% in 2017), dit aandeel huishoudens is duidelijk toegenomen;
  • Bijna 10% van de 14-65-jarigen ontvangt een Participatiewet-uitkering (Nijmegen 6,7% in 2019)
  • De wijk kent niet veel inwoners uit de hoogste welstandsklasse.

• Volgens wijkprofessionals ondervinden ouderen bepaalde problemen bij het wonen in de Benedenstad, zoals toegankelijkheid (hobbelige bestrating), overlast (gerelateerd aan de ligging in/nabij het stadscentrum) en het lastig doorstromen naar een seniorenwoning of wonen met zorg.
• Een hoog aandeel inwoners is niet content met de groenvoorzieningen in de woonomgeving. Ruim een kwart (26%) is hierover ontevreden of zeer ontevreden (Nijmegen: 15% ontevreden of zeer ontevreden). Deze mensen geven diverse redenen en oorzaken aan, veel genoemd zijn:
  • Te weinig groen.
  • Te weinig soorten bomen, struiken.
  • Er ligt te veel rommel tussen het groen.
• Op veel adressen wordt hier geluidoverlast ervaren (25% vaak geluidoverlast, Nijmegen: 16%). De belangrijkste hinderbronnen in de wijk zijn volgens bewoners horeca of horecabezoekers, groepen jongeren die op straat rondhangen en wegverkeer.
• Ook ervaren veel huishoudens in Benedenstad stankoverlast (17% vaak stankoverlast, versus 4% in Nijmegen). Bewoners geven aan dat deze ontstaat door riolering, gft-containers of afvalzakken, honden of katten (poep of plas) en horecabedrijven (vooral restaurants).
• Wat meer bewoners dan gemiddeld zijn ontevreden over de straatverlichting. Ruim 12% is ontevreden (Nijmegen: 7% in 2019). Een grote meerderheid (74%) tevreden met de straatverlichting.
• Bewoners nemen veel bekladding van muren en gebouwen waar.