Wonen en Stedelijke ontwikkeling

Nijmegen heeft in 2019 96.500 huishoudens en “maar” 80.750 woningen. Normaal gesproken is zo’n verschil vreemd, maar niet in een studentenstad. Nijmegen is de vijfde studeerstad van Nederland. Er studeren ca. 45.000 mensen aan hogeronderwijsinstellingen in de stad, tegen de 20.000 daarvan woont hier ook, meestal “op kamers”. De studentenstad zien we ook terug in de huishoudensomvang: 54% eenpersoonshuishoudens, tegen 38% landelijk en 51% in alle kennissteden gemiddeld.
In het driejaarlijkse woononderzoek zien we dat het aantal onzelfstandig wonende huishoudens in Nijmegen oploopt van ca. 11500 in 2002 naar ca. 19.000 in 2018 (+60%). Het aantal huishoudens in zelfstandige woningen neemt in dezelfde periode toe met 10.000 tot 77.000.

Inclusief de studenten behoort 54% van de Nijmeegse huishoudens tot de lagere  inkomens (waar in Nederland 40% toe behoort). Zonder de studenten behoort 48% van de huishoudens hier tot de lagere inkomens (8%-punt meer dan landelijk).
Ten opzichte van het gemiddelde van de kennissteden, is zowel het percentage huishoudens met een laag inkomen volgens de CBS-definitie  (14%) als het percentage met hoge inkomens (8%) niet opvallend afwijkend (waarstaatjegemeente.nl).
We zien  43% van de Nijmeegse huishoudens behoort tot de doelgroep huurtoeslag, tegen 28% landelijk. Ten opzichte van de kennissteden is het verschil veel kleiner, daarbinnen valt 41% van de huishoudens binnen de doelgroep huurtoeslag.
Ruim de helft (2017)  van de Nijmeegse huurders ontvangt daadwerkelijk een huurtoeslag van gemiddeld ruim 200 euro per maand (WoON 2018: 210, Huurtoeslagcijfers in Beeld 2017: 203). Dat percentage ontvangers is wat hoger dan de 42% landelijk, maar niet opvallend vergeleken met de andere kennissteden. Ook het huurtoeslagbedrag is niet opvallend.

Figuur: Gestandaardiseerd inkomen van Nijmeegse huishoudens, naar Nederlandse 10% klasse.
Bron: CBS, peiljaar 2018

De ongunstigere inkomenspositie in Nijmegen in vergelijking met Nederland is deels te verklaren vanuit de samenstelling van huishoudens en bevolking: het besteedbaar inkomen van meerpersoonshuishoudens is 2 tot 3 keer zo hoog als dat van alleenstaanden. Dit geldt zowel voor Nederland als geheel als voor Nijmegen. En omdat er in Nijmegen meer alleenstaanden wonen dan gemiddeld in Nederland is het gemiddelde huishoudensinkomen er lager.

De huishoudensgroei in Nijmegen ligt met +24% sinds 2000 ruim boven het landelijke beeld (+17%) en dat van de vergelijkingssteden (+19%).
Tot 2040 wordt een verdere groei verwacht. De meest gangbare prognoses lopen echter wat uiteen (+10.000 bij Primos/ABF tot +13.500 bij CBS/PBL).
Daarbij wordt het eenpersoonshuishouden het dominante huishoudenstype. Van net iets minder dan de helft van de huishoudens in 2000 naar 63% van de huishoudens in 2040.  

De belangrijkste landelijke prognoses liepen tot voor kort nogal uiteen. Met name het verschil tussen Primos en CBS was erg groot. Inmiddels wordt dat verschil kleiner. Wel wordt daarmee duidelijk dat Nijmegen met alleen de Waalsprong nog niet af is. Er komen nog 10-13.500 huishoudens bij tot 2040, die om woonruimte vragen in de stad. Daarbij zal de woningvoorraad van de stad een omslag moeten maken om de grote groei van kleine huishoudens te kunnen accommoderen.