Werkgelegenheid
In 2011 telde Nijmegen voor het eerst meer dan 100.000 banen. Tijdens de “tweede dip” van de recessie gaan er ca. 2.500 banen verloren. Van 2014 tot 2017 verloopt de banenontwikkeling opmerkelijk vlak, rond de 97.500 banen. In 2017-2019 trekt de banengroei in bijna alle sectoren flink aan. Met een plus van ruim 3.300 banen komt het aantal banen in de stad in 2018 weer boven de 100.000 banen uit (101.230). In 2019 komen daar nog eens bijna 2.500 banen bij en komen we uit op 103.700 banen. Een groeispurt van 7% (+6.900 banen) sinds 2016.
Het aantal vestigingen in de stad groeit met ruim 500 per jaar constant door in de laatste 10 jaar. In de laatste twee jaar is de aanwas met 900 per jaar nog wat groter. Dit betreft voor een groot deel ZZP-ers en weerspiegelt het groeiende ondernemerschap onder de Nijmeegse bevolking.
Werkgelegenheid: topjaren, maar vergeleken met andere steden niet bovengemiddeld
In de slechte jaren 2008-2009 heeft het grote aandeel werkgelegenheid in het zorg-onderwijscluster gezorgd voor enig tegenwicht tegen het grote banenverlies in de marktsector. Niettemin verloor de stad in die periode veel banen. Na april 2010 trekt de banengroei weer flink aan: met 1.700 banen erbij wordt dat één van de betere jaren. De werkgelegenheid in de stad komt in 2011 voor het eerst boven de 100.000 banen.
Na 2011 valt dat herstel echter weer terug naar een flinke en ook langdurige krimp (-3.300 banen van 2011-2016). Opvallend is dat de marktsector sterker herstelt dan de groep overheid, onderwijs en gezondheidszorg. Deze laatste groep van activiteiten is niet meer de vanzelfsprekende trekker van weleer. Na 2013 zagen we voor het eerst een krimp in de gezondheidszorg. Over de jaren heen is het vooral de overheidssector die steeds wat terrein verliest. In de marktsector zijn de recente economische topjaren goed zichtbaar in de grafiek. Samen met de meer bescheiden groei in de groep overheid, onderwijs en zorg, ontstaat er van 2017 tot 2019 een aanzienlijke banengroei. Opvallend is dat de zakelijke en financiële dienstverlening de laatste jaren de conjuncturele wind goed in de zeilen heeft. Deze groep activiteiten is inmiddels het onderwijs gepasseerd als tweede sector in de stad.
Figuur 1 Banenontwikkeling Nijmegen jaar-op-jaar, totaal en verdeeld naar marktsector en gepremieerde en gesubsidieerde sector (overheid, onderwijs, zorg); 2010-2019.
2015 | 2016 | 2017 | 2018 | 2019 | |
|---|---|---|---|---|---|
Landbouw | 280 | 280 | 280 | 290 | 270 |
Industrie/nuts | 9.350 | 6.570 | 6.870 | 7.260 | 7.260 |
Bouw | 2.730 | 2.760 | 2.760 | 2.940 | 3.050 |
Groothandel | 3.730 | 3.790 | 3.790 | 3.990 | 4.370 |
Vervoer | 6.050 | 6.050 | 5.790 | 6.140 | 6.450 |
Detailhandel | 9.530 | 9.380 | 9.600 | 9.690 | 9.890 |
Horeca | 4.790 | 5.070 | 5.280 | 5.500 | 5.580 |
Zak. & fin. dv | 12.760 | 12.680 | 13.210 | 14.100 | 14.770 |
Overheid | 3.780 | 3.820 | 3.590 | 3.800 | 3.780 |
Onderwijs | 12.670 | 12.700 | 12.740 | 12.870 | 13.060 |
Gez. & welzijnszorg | 28.120 | 30.150 | 30.250 | 30.750 | 31.200 |
Ov. diensten | 3.750 | 3.570 | 3.710 | 3.910 | 4.030 |
Totaal | 97.540 | 96.830 | 97.870 | 101.240 | 103.700 |
Figuur 2 Banen naar bedrijfsactiviteit; PWE-Gelderland 2019 (in 2016 zijn ca. 2250 banen administratief verhuisd van industrie naar de gezondheidszorg).
Figuur 3 Banenontwikkeling Nijmegen naar sector 2016-2019. Bron: PWE-Gelderland 2019;
Y-as groeipercentage, gemiddelde is +7%. Bellen geven de omvang van de sectoren aan in banen in 2019. Volgorde op de X-as naar omvang (rechts is groot).
Figuur 4 Banen van werknemers (CBS) Kennissteden, december 2010 - december 2018; indexcijfers 2010=100
Bij banen van werknemers (CBS) en LISA-gegevens (werknemers + zelfstandigen) kunnen we een stedenvergelijking maken. Daar zien we tussen eind 2010 en eind 2018 in Nijmegen een bescheidener ontwikkeling in banen van werknemers dan in de kennissteden als geheel. Met name Tilburg, Groningen en Eindhoven onderscheiden zich door een sterkere banengroei van werknemers dan gemiddeld voor de kennissteden. Vooral na de recessie is de banengroei in deze steden imposant. In de LISA-gegevens (incl. zelfstandigen) vanaf 2014 tot 2018 zien we ongeveer hetzelfde beeld: de banengroei in Nijmegen en Arnhem blijft wat achter ten opzichte de overige kennissteden. Dit ondanks de recente forse groeispurt van Nijmegen.
Figuur 4 Banen, Nijmegen en de kennissteden vergeleken index 2014=100; bron: LISA
Topsectoren
Er worden in Nederland negen topsectoren onderscheiden. Het sterkst is Nijmegen vertegenwoordigd in life sciences. Een beperkte uitsnede van ruim 10.000 banen uit vooral de omvangrijke zorgsector die 30% van de banen in de stad omvat. Dat is ook de specialisatie die het meest onderscheidend is voor Nijmegen. Na Leiden is Nijmegen de tweede qua specialisatie op life sciences onder de kennissteden.
Ondanks de sluiting van de kolencentrale, valt op dat Nijmegen ook bovengemiddeld veel banen in de energiesector kent. Ook in de high tech sector kent de stad relatief veel banen.
Figuur topsectoren in Nijmegen, naar omvang in banen; bron: LISA
Wanneer we kijken naar de banengroei in de wat grotere topsectoren, dan doet de creatieve industrie het het best met in 2018 9% meer banen sinds 2013. Life sciences dikt 6% aan, terwijl chemie en high tech net boven de gemiddelde banengroei van 2% scoren.